ข้อมูลน่ารู้สำหรับผู้ที่สนใจศึกษาต่อที่ประเทศสวีเดน

ข้อมูลทั่วไป

สวีเดนเป็นประเทศที่มีประวัติความเป็นมาด้านการศึกษาที่ยาวนาน และมีมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงหลายแห่ง มีความโดดเด่นด้านการวิจัยและการสนับสนุนให้นักศึกษาใช้ความคิดอย่างอิสระ (independent thinking) ตลอดจนให้ความสำคัญกับคุณภาพการศึกษา เนื่องจากมีการประเมินคุณภาพการศึกษาในระดับสถาบันการศึกษาและระดับประเทศอย่างต่อเนื่อง ทำให้สวีเดนเป็นประเทศที่มีระบบการศึกษาที่ดีเป็นอันดับ 2 ของโลก และเป็นอันดับ 1 หากเปรียบเทียบกับผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) และเป็นหนึ่งในประเทศ OECD ที่มีการลงทุนด้านการศึกษามากที่สุด

ภาษา

ชาวสวีเดนส่วนใหญ่สามารถพูดภาษาอังกฤษได้เป็นอย่างดี ดังนั้น ภาษาจึงไม่เป็นอุปสรรค์สำหรับผู้ที่สนใจศึกษาต่อที่สวีเดน แต่หากต้องการเรียนรู้ภาษาท้องถิ่น สามารถสมัครเรียนภาษาสวีเดนขั้นพื้นฐานได้ โดยส่วนใหญ่ มหาวิทยาลัยต่าง ๆ จะเปิดสอนวิชานี้

วุฒิการศึกษา

วุฒิการศึกษาจะได้รับการประเมินหลังจากที่นักศึกษาได้สมัครเรียนเรียบร้อยแล้ว โดยสามารถอ่านข้อมูลเบื้องต้นได้จากเว็บไซต์ของหน่วยงาน Swedish Council for Higher Education (www.uhr.se) หรือติดต่อสอบถามกับมหาวิทยาลัยโดยตรง

ค่าใช้จ่ายในการศึกษาระดับปริญญาตรี และปริญญาโท

เมื่อปี ค.ศ. 2010 รัฐสภาสวีเดนได้กำหนดให้เริ่มเก็บค่าเทอมนักศึกษาที่มาจากประเทศนอกกลุ่มสหภาพยุโรป กลุ่มประเทศเขตเศรษฐกิจยุโรป (EEA) และกลุ่มประเทศนอร์ดิก ที่ไม่ได้เป็นนักศึกษาแลกเปลี่ยน และต้องการศึกษาต่อที่สวีเดนในระดับปริญญาตรีและปริญญาโท โดยต้องจ่ายค่าสมัคร (application fee) จำนวน 900 โครนาสวีเดน และค่าเทอม (tuition fee) ประมาณ 80,000 – 140,000 โครนาสวีเดน ขึ้นอยู่กับสาขาวิชาที่เลือก ผู้ที่สนใจสามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ (Universityadmissions.se)

การศึกษาระดับปริญญาเอก

การศึกษาในระดับปริญญาเอกที่สวีเดนแตกต่างจากประเทศอื่น เนื่องจากมหาวิทยาลัยไม่เปิดรับสมัครเป็นสาขาวิชาในระดับปริญญาเอก (PhD Programme) แต่จะเปิดรับสมัครตำแหน่งปริญญาเอก (PhD positions) ซึ่งนักศึกษาจะทำงานวิจัยเพื่อประกอบการเขียนวิทยานิพนธ์ โดยจะไม่เสียค่าเล่าเรียน แต่ผู้ที่ได้รับคัดเลือกจะได้รับเงินเดือนจากมหาวิทยาลัย การศึกษาต่อในระดับปริญญาเอกที่สวีเดนจึงมีการแข่งขันกันสูง (อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ www.doktorandhandboken.nu)

ทุนการศึกษา (scholarship)

ผู้ที่สนใจสามารถเข้าไปอ่านข้อมูลเกี่ยวกับทุนการศึกษาต่าง ๆ ได้ที่ https://studyinsweden.se/scholarships/วีซ่านักเรียนผู้ที่จะเดินทางมาศึกษาต่อที่ประเทศสวีเดนจะต้องยื่นขอวีซ่านักเรียนหลังจากที่ได้รับหนังสือตอบรับจากสถานบันการศึกษาแล้ว โดยสามารถอ่านข้อมูลเกี่ยวกับขั้นตอนการขอวีซ่าได้จากเว็บไซต์ของสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองสวีเดน http://www.migrationsverket.se/English/Private-individuals/Studying-in-Sweden.html หรือจากเว็บไซต์ของสำนักงานก.พhttp://www.ocsc.go.th/ocsc/th/index.php?option=com_content&;view=article&id=2959&catid=503:2011-09-15-17-25-37ที่มา: Study in Sweden สืบค้นจาก: https://studyinsweden.se/อ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการศึกษาในระดับอุดมศึกษาที่สวีเดน และรายชื่อมหาวิทยาลัยได้ที่

 

ระบบการศึกษาระดับอุดมศึกษาในสวีเดน

 

สวีเดนมีมหาวิทยาลัย/วิทยาลัยทั้งหมดประมาณ 50 แห่ง[1] ส่วนใหญ่เป็นมหาวิทยาลัยของภาครัฐ ยกเว้น Stockholm School of Economics, Chalmers University of Technology และ Jönköping University มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดของสวีเดน คือ Uppsala University (ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1477) และ Lund University (ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1666) มหาวิทยาลัยหลายแห่งในสวีเดนติดอันดับ 100 และ 200
มหาวิทยาลัยที่ดีที่สุดในโลกของ QS World University Rankings ประจำปี 2564[2] เช่น Lund University อันดับที่ 87 KTH Royal Institute of Technology อันดับที่ 97 Chalmers University อันดับที่ 121 Uppsala University อันดับที่ 124 Stockholm University อันดับที่ 148 และ University of Gothenburg อันดับที่ 180

 

มหาวิทยาลัยในสวีเดนมีแนวทางการเรียนการสอนที่เน้นเรื่องดังต่อไปนี้ (1) การสร้างความสมดุลระหว่างเสรีภาพและความรับผิดชอบของนักศึกษา ทำให้การเรียนการสอนส่วนใหญ่ไม่เกิดขึ้นเฉพาะในห้องเรียน แต่เน้นการเรียนรู้/ค้นคว้าด้วยตนเองและการทำงานเป็นกลุ่ม (2) ส่งเสริมการคิดเชิงวิพากษ์ ด้วยการสนับสนุนให้นักศึกษาได้แสดงความคิดเห็น/ตั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับสิ่งที่เรียนรู้ และความเชื่อต่าง ๆ ที่มักถูกมองข้ามได้อย่างเสรี (3) ความเสมอภาคในสถาบัน เนื่องจากสวีเดนเป็นหนึ่งในประเทศที่เสมอภาคที่สุดในโลก การศึกษาก็เช่นกัน สถาบันอุดมศึกษาในสวีเดนไม่จำกัดอายุ เพศ หรือเชื้อชาติของนักศึกษา เพราะต้องการให้ทุกคนมีโอกาสอย่างเท่าเทียมกัน อีกทั้งสร้างวัฒนธรรมภายในสถาบันให้นักศึกษาสามารถเข้าถึงอาจารย์ผู้สอนและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว่างกันได้โดยไม่เน้นพิธีการ

 

การบริหารจัดการสถาบันอุดมศึกษา

รัฐบาลเป็นผู้กำหนดนโยบาย/เป้าหมายสำหรับสถาบันอุดมศึกษาในสวีเดน โดยหลัก ๆ เน้นเรื่องการรักษาคุณภาพการเรียนการสอนและการวิจัยให้เทียบเท่ากับมาตรฐานสากล นอกจากนี้ รัฐบาลมีความมุ่งมั่นให้สวีเดนเป็นหนึ่งในประเทศผู้นำด้านการวิจัยและนวัตกรรม (Global Innovation Index ประจำปี 2564 จัดอันดับให้สวีเดนเป็นประเทศที่ส่งเสริมและพัฒนานวัตกรรมได้ดีเป็นอันดับที่ 2 ของโลก) โดยภาครัฐสนับสนุนการทำงานวิจัยที่มีคุณภาพ ควบคู่ไปกับการเรียนการสอนที่นำไปสู่การพัฒนาสังคม ส่งเสริมความสามารถทางการแข่งขันของภาคธุรกิจ และตอบโจทย์ความท้าทายด้านต่าง ๆ ของสังคมที่เกิดขึ้นทั้งในปัจจุบันและในอนาคต ซึ่งรัฐบาลได้เสนองบประมาณด้านการศึกษา (รวมทุกระดับ) และการวิจัยในระดับอุดมศึกษาสำหรับปี 2565 มูลค่า 94,000 ล้านโครนาสวีเดน

 

Ministry for Higher Education and Research เป็นหน่วยงานหลักที่ดูแลสถาบันระดับอุดมศึกษาทุกแห่งในประเทศ ยกเว้น Swedish University of Agricultural Sciences (SLU) ซึ่งอยู่ภายใต้ความดูแลของ Ministry of Enterprise and Innovation ทั้งสองหน่วยงานข้างต้นจะกำหนดแนวทางการปฏิบัติสำหรับสถาบันอุดมศึกษาที่อยู่ในความดูแลเป็นประจำทุกปี โดยมี Swedish Higher Education Authority (UKÄ) เป็นผู้ตรวจสอบคุณภาพของแต่ละสถาบัน รวมทั้งรับเรื่องร้องเรียนจากบุคคลทั่วไปในกรณีที่สถาบันนั้น ๆ ไม่ปฏิบัติตามกฎหมายและหลักเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง 

 

สถาบันต่าง ๆ มีอำนาจในการกำหนดโครงสร้างภายในองค์กร จัดสรรงบประมาณ/ทรัพยากรภายในองค์กร วางแผนการเรียนการสอน กำหนดปริมาณนักศึกษา และงานวิจัยที่ให้ความสำคัญได้อย่างเสรี

 

หน่วยงานราชการอื่น ๆ ที่มีบทบาทสำคัญต่อระบบการศึกษาของสวีเดน เช่น Swedish Board of Student Finance หรือที่คนสวีเดนเรียกว่า CSN เปรียบเสมือนกองกำลังสนับสนุนทุนทรัพย์เพื่อการศึกษา (เฉพาะผู้ที่มีถิ่นพำนักถาวรในสวีเดน) ทั้งเงินที่ให้เปล่าประมาณ 3,300 โครนาสวีเดน/เดือน และเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ (ร้อยละ 0.05) ซึ่งนักศึกษาสามารถกู้ได้ถึง 7,600 โครนาสวีเดน/เดือน นอกจากนี้ ยังมี Swedish Research Council ที่สนับสนุนการทำวิจัยที่เป็นประโยชน์ในทุก ๆ ด้าน โดยใช้งบประมาณถึง 7,000 ล้านโครนาสวีเดน/ปี และ Swedish Council for Higher Education รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับสถาบันต่าง ๆ ขั้นตอนการสมัครเรียน รวมไปถึงพิจารณาวุฒิการศึกษาของนักศึกษาต่างชาติที่ประสงค์จะเข้ามาศึกษาต่อในสวีเดน และการแลกเปลี่ยนนักศึกษาระหว่างประเทศต่าง ๆ เป็นต้น

 

ข้อมูลเป็นประโยชน์สำหรับนักศึกษาต่างชาติ

นักศึกษาต่างชาติ (ที่ไม่ได้มาจากประเทศใน EU/EEA) ที่ประสงค์จะเข้ามาศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาในสวีเดนระยะเวลาเกิน 3 เดือน จะต้องยื่นของถิ่นพำนักในสวีเดนจากสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง[3] (Swedish Migration Board) และจะต้องได้รับอนุมัติถิ่นพำนักดังกล่าวก่อนเดินทางมาสวีเดน เงื่อนไขในการยื่นขอถิ่นพำนักเพื่อมาศึกษาต่อ เช่น ได้รับการตอบรับให้เข้ารับการศึกษาจากสถาบันในสวีเดนแล้ว สามารถเลี้ยงดูตนเองได้ระหว่างอยู่ในสวีเดน และชำระค่าเทอมแล้ว เป็นต้น  

 

รัฐบาลสวีเดนเริ่มเก็บค่าเทอมนักศึกษาจากประเทศที่สามตั้งแต่ปี ค.ศ. 2011 โดยอนุญาตให้แต่ละสถาบันกำหนดค่าเทอมเองตามความเหมาะสม เช่น ค่าเทอมสำหรับสาขาวิชาด้านมนุษยศาสตร์/สังคมศาสตร์/นิติศาสตร์ ราคาประมาณ 90,000-140,000 โครนาสวีเดน/เทอม (ราคาค่าเทอมของ Stockholm University ปี 2564) นอกจากนี้ มีค่าครองชีพอีกประมาณ 8,500 โครนาสวีเดน/เดือน (อัตราค่าครองชีพในกรุงสตอกโฮล์ม) อย่างไรก็ดี นักศึกษาต่างชาติสามารถยื่นขอทุนการศึกษาได้จากมหาวิทยาลัยและหน่วยงานต่าง ๆ ของสวีเดน อาทิ Swedish Institute Scholarships for Global Professionals[4], Swedish Arbitration Association Scholarship[5], The Karolinska Institutet Global Master's Scholarships[6] และ KTH Tuition Fee Waiver for Non-EU Students[7] เป็นต้น

 

มหาวิทยาลัยในสวีเดนมีภาควิชาภาษาอังกฤษรวมทั้งสิ้นกว่า 1,000 สาขา (degree programmes) แบ่งออกเป็นระดับปริญญาตรีประมาณ 100 สาขา และปริญญาโทประมาณ 900 สาขา

 

เงื่อนไขในการเข้าเรียนในระดับต่าง ๆ แตกต่างกัน[8] ทั้งนี้จะต้องแสดงหลักฐานวุฒิการศึกษาจากสถาบันที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล และกำหนดให้ผู้ที่เข้ารับการศึกษาในสวีเดนทุกคนมีความรู้ภาษาอังกฤษ (อย่างน้อยเทียบเท่ากับ Swedish upper secondary course English 6) สำหรับการศึกษาในระดับปริญญาเอกในสวีเดนเปรียบได้กับการจ้างงานตำแหน่งหนึ่งในสถาบันนั้น ๆ เนื่องจากจะไม่มีก  า รเปิดรับสมัครในลักษณะเดียวกับการรับนักศึกษาระดับปริญญาตรีและโท แต่คณะต่าง ๆ จะเปิดรับสมัครนักศึกษาปริญญาเอกในฐานะลูกจ้าง ซึ่งจะได้รับเงินเดือนโดยเฉลี่ยประมาณ 30,000 โครนาสวีเดน/เดือน

 

สำหรับผู้ที่สนใจมาศึกษาต่อในสวีเดนสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ www.studyinsweden.se

 

***************************

[1] https://www.uka.se/fakta-om-hogskolan/universitet-och-hogskolor/lista-over-universitet-hogskolor-och-enskilda-utbildningsanordnare.html

[2] https://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2021

[3] https://www.migrationsverket.se/English/Private-individuals/Studying-and-researching-in-Sweden/Higher-education/Residence-permit-for-higher-education.html

[4] https://si.se/en/apply/scholarships/swedish-institute-scholarships-for-global-professionals/

[5] https://www.su.se/polopoly_fs/1.543186.1614320163!/menu/standard/file/SAA%20scholarship%202021-2022.pdf

[6] https://education.ki.se/scholarships

[7] https://www.kth.se/en/studies/master/general/scholarships/kth-scholarship-1.72827

[8] https://universityadmissions.se/en/entry-requirements/